Category: Մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ

1. Հաշվեք  13սմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 13x13x13=2197
2. Հաշվեք  9դմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 9x9x9=729
3. Հաշվեք  4մ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 4x4x4=64
4. Հաշվեք  17մմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 17x17x17=4913
5. Հաշվեք  31դմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 31x31x31=29791
6. Հաշվեք  1դմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։ 1x1x1=1
7. Հաշվեք  19մմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։19x19x19=6859
8. Հաշվեք  11սմ կող ունեցող  խորանարդի ծավալը։11x11x11=1033
9.  Գտեք  նկարում  պատակերված մարմինների ծավալը։ Յուրաքանչյուր խորանարդիկի ծավալը  1սմ³  է։1 x1x1=1

(37+55)‧2=92×2=184

(65-14)‧2=51×2=102

5‧(120-4)=116×5=580

3‧(110-12)=98×3=294

4‧(130-14)=126×4= 504
6‧(150+30)=180×6=1080

Որևէ թիվ երկու թվերի գումարով բազմապատկելու արդյունքը կարելի է ստանալ՝    թիվը բազմապատկելով  յուրաքանչյուր գումարելիով և ստացված  թվերը գումարելով իրար։ 

Այս  օրենքը կոչվում է  բազմապատկման բաշխական օրենք   գումարման նկատմամբ ։

Օրինակ՝ 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

Օրինակ՝ 194‧40+194‧60=194‧(40+60)=194‧100=19400

Առաջադրանքներ

1. Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

Օրինակներ՝

 194‧40+194‧60=194‧(40+60)=194‧100=19400

164‧80-164‧30=164‧(80-30)=164‧50=8200

132‧70+70‧68=70* (132+68)=200*70=14000

973‧37-27‧37 =37* (973-27)=946*37=35002

388‧99+12‧99=99* (388+12)=400*99=39600

462·120-462·70 =462* (120-70)=462*50=23100

2. Հաշվե՛քառավել հարմար եղանակով․

Օրինակներ՝

194‧40+194‧50+194‧10=194‧(40+50+10)=194‧100=19400

164‧80-164‧20-164‧10=164‧(80-20-10)=164‧50=8200

251·256+251·122+251·34=251x(256+122+34)=251*412=103412

361·145+361·53+361·52 =361* (145+53+52)=361*250=90250

164·243-164·53-164·9=164* (243-164-9)=164* 70=11480

4. Ստուգեք բաշխական օրենքի ճիշտ լինելը՝

 18‧(7+5)=18‧7+18‧5 =126

15‧(18-9)=15‧18-15‧9 =270-135=135

5. Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․

Օրինակներ՝

 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

17‧(9-4)=17‧9-17‧4=153-68=85

60‧(9+6)= 60*9+60*6=540+360=900

(37+5)‧20= 20*37+20*5=740+100=840

(10-3)‧11= 11*10-11*3=110-33=77

(11-9)‧12= 12*11-12*9=132-108=24

Խնդիրներ

 5. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով մեկ ժամում լցվում է 120 լ ջուր, երկրորդով՝ 140 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 5 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազանը։
260*5=1300

 6. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով մեկ ժամում լցվում է 220 լ ջուր, երկրորդով՝ դատարկվում է 170 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 4 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազանը։
390*4=1560

7. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով 3 ժամում լցվում է 360 լ ջուր, երկրորդով՝ դատարկվում է 180 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 4 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազանը։

360*3=1080
180*3=540
1080+540=1620
1620*4=6480

1. Գտիր  9-ի  կրկնապատիկը։

18

1. Գտիր  4-ի  եռապատիկը։ 

12

1. Գտիր   6-ի  քառապատիկը։

24

1. Գտիր  15-ի  հնգապատիկը։  75   
2. Գտիր  12-ի  տասնապատիկը։    120
3. Թվարկիր  11-ի  պատիկ մի  քանի թիվ,  որոնք փոքր են 70-ից։ 11,22,33,44,55,66
4. Թվարկիր   4-ի պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 4-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 4,8,16
5. Գրեք  8-ի  պատիկ մի քանի թիվ, որոնք փոքր են 64-ից։ 16, 32, 48, 56
6. Գրեք  13-ի  պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 13-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 13, 26, 39
7. Թվարկիր 5-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք մեծ են 25-ից։ 50,75, 100
8. Թվարկիր  14-ի պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 14-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 14, 28,
9. Թվարկիր 16-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք փոքր են 60-ից։ 16, 32, 48
10. Թվարկիր  9-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք մեծ են 27-ից։ 36, 45, 54, 63, 72,81
11. Գրեք  15-ի  պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 15-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 15, 30,45, 60
12. Ո՞րն է ամենափոքր եռանիշ թվի վեցապատիկը։ 100×6=600
13. Ո՞րն է ամենամեծ  վեցանիշ թվի կրկնապատիկը։ 999999×2=1999998
14. Ո՞րն է ամենափոքր  հնգանիշ թվի քառապատիկը։10000×4=40000
15. Ո՞րն է ամենափոքր  երկնիշ թվի քառապատիկը:10×4=40
16. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։
17. Սիրելի սովորողներ, «Մխիթար Սեբաստացին թվերի աշխարհում» նախագծի

1)7 տ 2 ց 60 կգ-ը արտահայտիր կիլոգրամներով։7260

2)Ո՞ր շարքում են թվերը դասավորված նվազման կարգով․

ա) 10, 20, 410, 570, 600

բ) 360, 340, 540, 100, 90

գ) 368, 358, 321, 101, 103

դ) 265, 112, 99, 89, 0

3)3455 > 3445 արտահայտության մեջ աստղանիշի փոխարեն ո՞ր թիվը պետք է գրել, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն:

ա) 6

բ) 7

գ) 8

դ) 4

4)Ո՞րն է թվի գրության 2-րդ կարգի կարգային միավորը։

ա)1

բ)10

գ)2

դ)100

ե) 5

5)Ընտրիր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն՝ կստացվի ճիշտ անհավասարություն․

10 կմ 220 մ > 10 կմ 150 մ

6)Հաշվիր գումարը`

• 50 սմ 6 մմ+12 սմ 9 մմ=62սմ 15մմ
• 7 ժ 35 ր+3 ժ 30 ր=11ժ 5ր
• 8 օր 16 ժ+2 օր 9 ժ=11օր 1ժ

7)Հաշվիր 3 սմ 5 մմ, 4 սմ 9 մմ և 4 սմ կողմերով եռանկյան պարագիծը։
3սմ 5մմ+4սմ 9մմ=8սմ 3մմ

8)Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 2 է, հազարավորը՝ 6, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 3:36002

9)Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի գումարը, եթե գումարելիներից յուրաքանչյուրը մեծացնենք 12-ով։

ա) Կմեծանա 24-ով

բ) Կմեծանա 12-ով

գ) Կփոքրանա 12-ով

դ) Կփոքրանա 24-ով

10)Գտիր նվազելին, եթե հանելին 11 է, տարբերությունը՝ 36։47=0
11

գերազանց

1. Գտի՛ր  այն  թիվը,  որի  միավորը    4  է,  տասնավորը՝   9,  հազարավորը՝ 2   է,    իսկ տասհազարավորը՝ 6։

62094

Ո՞րն է թվի գրության 3-րդ կարգի կարգային միավորը։

100

1. 9455 > 94*5 արտահայտության մեջ աստղանիշի փոխարեն ո՞ր թիվը պետք է գրել, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն:

9455>9445

1.  Թվերը դասավորեք նվազման կարգով․
   569,1586, 37, 39, 1568, 56983, 1, 3, 19, 100005

1,3,19,37,39,569,1568,1586,56983,100005

1. 21 թվից փոքր քանի՞ երկնիշ թիվ կա։

10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20

1. 433-ին աջից կցագրել են 4 թվանշանը: Արդյունքում  որքանո՞վ  մեծացավ  թիվը:

4334

1. Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք 1 թվանշանը։

110-10=100

1. Համեմատի՛ր.
   34505 < 34805
2.  Կարգային միավորների գումարը  գրիր թվի տեսքով՝
   8·1000+4·10+5·1=8045

1. 49352 թիվը ներկայացրու կարգային միավորների
   գումարի տեսքով։

4*10000+9*1000+3*100+5*10+2*1

1. Տրված թվերը ներկայացրենք կարգային միավորների գումարի տեսքով․

Օրինակ՝

1205=1·1000+2·100+5·1 

• 236=2*100+3*10+6*1
• 807=8*100+7*1
• 4502=4*1000+5*100+2*1
• 1561=1*1000+5*100+6*10+1*1
• 46305=4*10000+6*1000+3*100+5*1
• 75610=7*10000+5*1000+6*100+1*10
• 400693=4*100000+6*100+9*10+3*1
• 408964=4*100000+8*1000+9*100+6*10+4*1

2․ Կարգային միավորների գումարը  գրիր թվի տեսքով։

Օրինակ՝ 5· 100+3·10+2·1=532

• 6· 1000+2·100+4·1=6241
• 8· 1000+6·100+9·10+7=8697
• 4· 1000+3·10+6·1=40036
• 7· 10000+3·1000+2·10+5·1=73025
• 4· 10000+3·100+2·10+4·1=40324
• 3· 10000+3·1000+2·1=33002
• 6· 100000+3·100+2·10+5·1=600325

3․Ո՞րն է այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 8 է, հազարավորը՝ 4, իսկ մյուս  բոլոր թվանշանները՝ 9։

994989

4․Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 2 է, հազարավորը՝ 5, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 1։

15112

5․Գտիր այն թիվը, որի միավորը 6 է, տասնավորը 2 անգամ փոքր է միավորից, հազարավորը 0 է, տասհազարավորը՝ 1, հարյուրավորը՝ 3։

10336

6․Չորս հազար հինգ հարյուր ութ թիվը թվանշաններով գրելիս, ո՞ր կարգում է կլինի «5» թվանշան:

4508-500

7․Ո՞րն է այն քառանիշ թիվը, որի տասնավորը 4 է, միավորը՝ 5 , մնացած թվանշանները՝ 9։

9945

8․Ո՞րն է թվի գրության 2-րդ կարգի կարգային միավորը։

տասնավոր

9․Նշվածներից ո՞րը թվի գրության կարգային միավոր չէ։

ա)1

բ)10

գ)10000

դ)200-

10․Քանի՞ երկրորդ կարգի միավոր է պարունակում 4258 թիվը։

425

11․Ո՞րն է թվի գրության 5-րդ կարգի կարգային միավորը։

տասհազար

12.Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

13.Սիրելի սովորողներ, «Թվերի մեծ աշխարհում» նախագծի շրջանակներում  ուսումնասիրեք ու տեղեկություններ հավաքեք  արաբական ու հռոմեական թվերի վերաբերյալ։

1. 21;12;36;63;25;52;13;31;15;51;18;81;20;2;100;1;29;92;14,41;35,53;40,4;48,84, 2568, 169856, 2561, 8633 թվերից առանձնացրու՝

ա) զույգ թվերը։

12,36,52,18,20,2,100,92,14,40,4,48,84,2568,169856

բ) կենտ թվերը։

21,63,25,13,31,15,51,81,1,29,41,35,53,2561,8633

2․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ թիվը։

2

3․ Ո՞րն է ամենամեծ  զույգ  միանիշ  թիվը։

9

4․ Ո՞րն է  ամենամեծ  զույգ  երկնիշ  թիվը։

98

5․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ երկնիշ  թիվը։

10

6․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ եռանիշ  թիվը։

100

7․ Ո՞րն է  ամենամեծ  զույգ  եռանիշ  թիվը։

998

8.Համեմատի՛ր.

9. Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս ճշմարիտ   անհավասարություն:

• 3405 < 47809
• 32005 > 22070
• 27789 > 26789
• 230204 <և 234504
• 23426 և< 23789
• 2845 = 2845
• 264890 <264897
•  456717 >234597
• 32569 =  32569

• 389<395
•  8734>8645
• 356589>356449
• 306784<306884
• 475556<475759
• 18991>18985

10. Թվերը դասավորել   աճման կարգով՝   

323890, 4567, 45, 890584, 456, 108, 3։

890584,323890,4567,456,108,45,3

11. Թվերը դասավորել նվազման կարգով՝ 3689, 452, 3698, 12, 156, 569993։

12,156,452,3689,3698,569993

12. 8455 > 84*5 արտահայտության մեջ աստղանիշի փոխարեն   ի՞նչ   թիվը պետք է գրել, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն:

8455>8445

13. Ո՞ր շարքում են թվերը դասավորված նվազման կարգով․

ա) 100, 200, 4010, 5070, 6000

բ)3200, 1340, 540, 100, 290

գ)3368, 2358, 2321, 101, 15

դ)2065, 112, 99, 9, 10

14. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։